... of brengt het je integendeel iets op ? Het JustPax rapport van de Commissie voor de Modernisering van de Gerechtelijke Orde besloot (p. 115) dat “de kost van de productie van een vredegerecht (jaar 2007) op een paar uitschieters na, meestal rond de €400.000 ligt. De grootste kostensoort is daarbij ontegensprekelijk de personeelskost (rond de €300.000), gevolgd door de gebouwenkost en de materiële kost” (klik hier voor het rapport). Ooit moet ik veel méér dan 5 minuten tijd nemen om dit te toetsen aan mijn stek.

Wat me in het rapport echter vooral intrigeerde was de opmerking (p. 17): “Men zou kunnen redeneren dat vredegerechten, net als andere rechtsinstanties, voor een deel ook “selfsupporting” zijn: allerhande “producten” worden immers afgeleverd tegen betaling. Met deze “opbrengsten” werd in onderhavig project evenmin rekening gehouden.”

Dit leek me wél een klein karwei, want boekhoudkundig direct op te snorren.

Collega’s zullen wel (met mij samen) huiveren als we het over “producten” en “opbrengsten” hebben, maar één keer kan geen kwaad. Wat een griffie “int”, beperkt zich tot 4 soorten van kosten:

- het algemeen rolrecht (voor iedere tegensprekelijke procedure) à €35 voor zaken in eerste aanleg, en €25 voor zaken in laatste aanleg (in dit laatste geval, waarde van de vordering niet hoger dan €1.850)

- het rolrecht voor de overige verzoekschriften à €27

- het opstelrecht (bvb vervangende geboorteakte, bewijs waarmerking) à €30

- het uitgifterecht (bvb uitvoerbare uitgifte van een vonnis, afschrift...) à €1,5 voor de eerste bladzijden, daarna soms degressief (vandaar hierna enkel de globale prijs van deze post).

In 2009 beliepen die voormelde rubrieken in het kanton Roeselare respectievelijk (€35 x 518=) €18.130 + (€25 x 1637=) €40925 + (€27 x 44=) €1.350 + (€30 x 45=) €1.350 + €7.485,50 = een algemeen totaal à .... €69.078,50.

Vermits voor het eerst in 2011 het vredegerecht Roeselare naar schatting zal aangezocht worden voor ongeveer 1.700 onbetaalde inningen voor parkeerretributies (hopelijk niet méér, want in 2010 werden 46.635 inningen uitgeschreven - zie het persbericht hier) zal dat een supplementaire inning meebrengen van:

1. -rolrechten à (€1.700 x 25=) €42.500 evenals
   

2. -expedities geraamd voor de verstekvonnissen à 85% van het “pakket”  dus (85% van 1.700 x €3 voor 2 bladzijden=) €4.335, dus
   

een totaal supplement van (€42.500 + €4.335=) €46.835.

Grosso modo zou dus de zuiver financiële “opbrengst” geactualiseerd anno 2011 kunnen berekend worden op (69.078 + 46.835=) €115.913. Al onze andere parameters zijn immers zo goed als stabiel. Tegenover de gemiddelde kostprijs van €400.000 betekent dit dus méér dan 1 op 4 € van de kostprijs rechtstreeks wordt gerecupereerd in het vredegerecht zelf.

Het verschil dat de gemeenschap moet ophoesten voor de lokale werking van justitie beloopt dus (400.000 - 115.913=) €284.087. Als je dit voor het kanton Roeselare over 66.475 inwoners verdeelt, betekent dit een “deficit” van €4,27 per inwoner per jaar.

Gelukkig is dit slechts een kwart van het verhaal !

In dit kanton hebben we al jaren op rij - ook door de goede samenwerking met de balie - ongeveer 5.000 minnelijke schikkingen per jaar, waarvan ongeveer één derde (in 2008: 31,88% om precies te zijn, en in 2009 32,34% zie het overzicht hier) aanleiding geeft tot een regeling die een procedure vermijdt: betaling of afbetaling, verzoening of praktische oplossing, Die gegevens worden ondertussen al die tijd nauwgezet bijgehouden, zodat we een zeer precies beeld gekregen hebben van de manier waarop “justitie zichzelf overbodig maakt”, of in andere woorden: de gerechtskosten die we daardoor zélf uitsparen.

De juiste berekening van die besparing vindt U voor 2008 in een spreadsheet hier.

Deze conservatieve schatting sluit al jaar en dag op een besparing van zuivere gerechtskosten (uiteraard nog maar een fractie van het volledige pakket) à afgerond €25.000 per .... maand, of dus minstens €300.000 per jaar.

Hier ligt de essentie van de vrederechtelijke justitie: niet in de centen die hij “opbrengt”, want justitie is niet de melkkoe van haar bevolking, maar in de kosten die hij/zij vermijdt.

Het lijkt me dus logisch dat ook die post meegerekend wordt als wat ik al een tijdje het “maatschappelijk terugverdien-effect van justitie” noem: “the Just Return”...

Als je nu de raming van de ‘total picture’ voor 2011 neemt, sluit de balans van dit vredegerecht dus niet op een “deficit”, maar op een positief saldo van enerzijds de kostprijs à €400.000 tegenover anderzijds de inning & besparing à (€69.078 + €46.835 + €300.000=) €415.913, dus met een positief saldo van €15.913.

Die jaarlijkse kleine enveloppe van net geen €16.000 kun je opdelen in een maandelijkse netto opbrengst (we hoeven er gelukkig géén belastingen op te betalen ;-))) van €1.000, met een mooi vakantiegeld (€3.000) en eindejaarspremie (€1.000) er bovenop. ‘t Is maar hoe je het voorstelt !  Wat graag had ik daarmee een bijkomend personeelslid betaald, want dan konden we nog efficiënter en méér kostenbesparend werken, maar zo zit de begroting van Justitie niet ineen...

Ondertussen betekent die net geen €16.000 per inwoner van dit kanton een “return” van €0,23.

Die koperen centjes - minstens een ‘break-even als vaak onmogelijk te bereiken ideaal van iedere overheidsdienst (je geeft terug wat je kost) - zijn inderdaad maar peanuts, maar ze staan wel symbolisch voor de échte onschatbare waarde van de vredegerechten: de nabijheidsrechter die verzoent, of met zuinige procedures een snelle beslissing aanreikt. Zoals collega Guy Rommel het weer zo puntig schreef: “geen rechter die in dienst van het recht recht spreekt, maar een rechter die in dienst van de burgers recht-sprekend problemen oplost. Een rechter die de mensen dan ook in de ogen durft en kan kijken” (uit zijn bijdrage ‘Rechter in een Westerse democratie, wat maakt het uit ?’ Afscheidsbundel Freddy Evers, ‘Kiezen tussen recht en rechtvaardigheid’ Die Keure 2009). Yes we can ;-)

Wat u vast niet gemist hebt - Ce que vous n’avez certainement pas râté - You didn’t miss this one did you ?

28 01 2011 “Le mariage homosexuel, le conseil constitutionnel et la CEDH” (Paroles de juges)

26 01 2011 “Obama gently knocks lawyers, lobbyists in State of The Union” (The National Law Journal)

A quote a day, keeps the doctor away ;-)

“Het initiatief van de Antwerpse balie opent een debat over de vraag of het wel nodig is de toga te updaten. Moet het anachronistisch gewaad niet beter meteen worden afgeschaft, in plaats van het te moderniseren ? In landen waar magistraten een pruik dragen vervangt men die toch ook niet door “extensions” als men bij de tijd wil blijven ? Voor vredegerechten en politierechtbanken buiten de arrondissementele gerechtsgebouwen wordt al sinds mensenheugnis zonder toga gepleit. Die pleidooien wegen nochtans niet lichter en de erelonen blijven dezelfde. Als toga’s voor magistraten behouden blijven, .....”

de rest leest u van de pittige pen van Rudy Verbeke, praktijklector VUB in De Juristenkrant 26 01 2011, p. 10

Voor mijn gelijklopende bedenkingen daarover, zie m’n blog ‘Adieu à nos toges’ van 10 09 2010 hier, en ‘Le Code Vestimentaire ?’ van 21 09 2010 hier.

Photo of the day:

€0,23 per inwoner, na aftrok van alle kosten, de return van een vredegerecht per inwoner van het kanton, niet veel, maar wie het kleine niet geert...

Poem of the day:

Terug

Ik moet terug

naar waar ik

vandaan kom

niet het verlangen

weer kind te zijn

maar het verlangen

van een kind

dat mens wil zijn

weer oprakelen

Erik Solvanger (in ‘De 21ste eeuw in 185 gedichten’ , bloemlezing van Gerrit Komrij)