Het zijn moedige dames die op het kritische punt van mijn bevraging: “bent u bang van uw man ?”, durven antwoorden “ja”. Soms zitten ze een stoel naast hem, omdat dit bij mij de regel is (hoe verzoen je mensen anders, toch niet door ze vier meter van elkaar te zetten ?), soms zet ik ze toch wat verder. Soms zijn advocaten een fysieke buffer, maar zo vaak komen ruziënde koppels hier, zonder advocaten. Typisch voor een vredegerecht: dàt is pas laagdrempeligheid.

Soms is het op die vraag een “nee”, die een “ja” verraadt, uit de bijna fluisterende schuchterheid, of de blik in de hoeken van de ogen.

Soms gaat het zover als dat mevrouw me komt vertellen dat haar man “niet wil komen”, en “wat nu ?”. Ze dùrft niet door te gaan, da’s duidelijk. Ze geeft nog liever op. Dan vraag ik haar man’s gsm-nummer, en bel ik hem op, met de luidspreker van de telefoon aan, zodat iedereen kan volgen: de procedure van art. 223 BW is volgens de termen van de wet zelf, eerst en vooral een poging tot verzoening, dus een “gesprek”.  Als ik die telefoon in het begin van de zitting kan geven, heeft de man nog tot de middag de tijd om op te dagen. Bijna altijd kwamen ze dan toch.

Soms “kan” mijnheer niet komen. Tja, dat is dan vaak het eufemisme voor “niet willen”, en dàt moet je er ook nog uit krijgen, om een stukje van de rauwe realiteit in te kunnen schatten.

Leve de gsm, die dan bij de werkwillige afwezige - soms al maanden werkloos, blijkbaar toch altijd in aanslag ligt. De vrederechter aan de lijn, daar verwacht men zich niet aan, dus dat destabiliseert eventjes, dé kans om te onderhandelen.

Je kunt in een verzoening, of zelfs een goede regeling voor een tijdelijke scheiding niet slagen, als je mensen niet bij elkaar brengt. “Verstek” is hier heel relatief, en je kunt er dus aan sleutelen.

Het verrassingseffect doet soms wonderen. Wat eigenlijk meest lijkt te imponeren, is dat ook de meest recalcitrante opgeroepene plots lijkt te beseffen dat het die vrederechter menens is én hij het goed bedoelt. He cares !

Dààr moeten we mensen van overtuigen. Dat we er niet zijn om te straffen, te veroordelen, maar éérst om te luisteren, samen te spreken, en een oplossing uit te werken, in alle redelijkheid, volgens regels die iedereen eigenlijk moet kunnen begrijpen en aanvaarden.

Mijn trukkendoos moet ik nog een half jaar voor mezelf houden, maar ééntje kan ik vrij verklappen, want ik haal het al zo vaak aan als de trade mark van de nabijheidsrechter.

“Eyeball to eyeball”. Kijk je mensen in de ogen. Vermijd dat zij elkaar te veel aankijken, vooral in het begin van het gesprek, want dat draait maar opnieuw in ruzie uit, net als thuis. Laat staan: aanraken, want dan is het onmiddellijk: “raak haar niet aan”.

Van zodra één iemand opzij kijkt, en begint het gebekvecht als waren ze thuis, dan coupeer ik, en stel ik meteen ook gerust: “zeg het aan mij”. Ja, zeg het aan mij, en niet aan hem/haar. “Kijk in mijn ogen, en zeg het mij”.

Als het verwijt maar toneel was, wordt het dan niet herhaald, tenzij in een andere versie, of aarzelend. Als de grief oprecht was, spreekt de eerlijkheid uit de ogen, met of zonder tranen.

Bijna altijd weten ze bij hun vertrek wat het “vonnis” zal worden, want ze hebben het mee tot stand gebracht. Ze zullen dan overmorgen géén verrassing in de bus krijgen, en de afspraken voor de thuiskomst vanmiddag, laat staan vanavond zijn al gemaakt.

Donderdagvond besprak ik met het CAW de voorbereiding van een info-avond (De Spil, 28 april 19 uur), waarin vooral voor een vrouwelijk publiek die àl te traditionele pijnpunten zouden aangekaart worden. Concrete situaties, concrete aanpak. Voor mij, net als in Antwerpen in oktober, eens de gelegenheid éven afstand te nemen van m’n “ambt”, en na te denken: hoé doe ik dit eigenlijk. Advocaten zijn wellicht vertrouwd met m’n aanpak, zonder te beseffen dat ik die telkens opnieuw probeer uit te vinden. Er is geen standaardprocedure, en het engagement moet er iedere keer opnieuw en volledig zijn. Het vraagt energie, soms sloopt het.

Het verdriet van Niobe staat op de foto meer voor het gebaar van de wanhoop, dan het mythologisch verhaal, want vrij zelden durven huisvrouwen hun huisgod te tarten - op pittige uitzonderingen na. En Mutter Courage (in het toneelstuk van Bertolt Brecht, 1939) moest haar kinderen begraven, omgekeerd, zoals die vier, voor hun in Brugge vermoorde mama. Mutter Courage staat voor “overleven in de oorlog”, maar soms woedt die in het gezin zelf.

Op Corsica en in Italie gaat op dit ogenblik de zoektocht van een mama (Irina, klik hier )naar haar tweeling Alessia en Livia (6 jaar) door. Vader pleegde zelfmoord op 3 februari, en schreef de moeder “dat ze niet geleden hebben”... 

Vanavond kondigt de Canvas-presentator ondertussen dood-gemoederd het TV-programma na het nieuws aan. Verbatim:”we gaan voor 3 moorden vanavond”. Klopt. Ga zitten, en geniet van je zaterdagavond. Van banalisering gesproken.

Is er een fataliteit in het huiselijk geweld ? Nee. Waarom zouden we die aanvaarden, waar we die in het verkeer per auto, trein of vliegtuig niet aanvaarden. Dinsdag laatst was heel Brussel geblokkeerd door een MIVB-staking, na een schermutseling tussen een trambestuurder en een klant. Zijn er nog proporties in dit land ? Na de brandstichting in het vredegerecht Roeselare,  10 jaar geleden, of in Kortrijk maandag, heeft iedereen op de betrokken rechtbank geschrokken, maar zakelijk z’n werk hervat. We zijn conflicten gewoon, en soms “delen we in de brokken”.Het gaat overigens niet eens om eens om economie of transport, maar het hart van een democratie: haar justitie. Maar als moeders niet veilig meer naar hun rechter kunnen gaan, waar moeten zij dan heen ?

Dinsdag morgen (op de blog, op Radio 2, en Het Nieuwsblad - zie de pers-pagina),  heb ik mezelf opzettelijk en heel bewust geen Cassandra (de onheilsprofeet) genoemd, want het leek me té gemakkelijk, zelfs luguber nieuwe slachtoffers te voorspellen, gevaarlijk als een self-fulfilling prophesy. Zo eenvoudig als de pronostiek voor regen in Schotland, of mist in Londen. Al vermeldde ik vrouwen, op terugweg van de rechtbank naar huis, en citeerde ik  Keynes, zoals die in de economie ook korte-termijn-maatregelen bepleitte: “in the long term, we’re all dead”.

Het volgende slachtoffer viel s’anderendaags in Brugge, en droeg de voornaam.... Cassandra.

Wat u vast niet gemist hebt - Ce que vous n’avez certainement pas râté - You didn’t miss this one did you ?

19 02 2011 Energieleveranciers dumpen 100.000 Vlaamse gezinnen (De Standaard)

17 02 2011 Le pouvoir et la justice (Paroles de juges)

15 02 2011 Le populisme pénal de Sarkozy (Le Monde)

A quote a day....

“We weten niet wat zij in die laatste momenten nog voelde, maar we moeten wel kunnen meeleven in het feit dat zoveel mensen het helemaal alleen moeten rooien en niet echt beschermd worden door de maatschappij of door diegenen van wie zij iets verwachtten. Waarschijnlijk had zij vaak de moedeloosheid van niet echt gehoord te worden, maar toch weer de kracht om door te gaan voor haar kinderen”.

Mail to JW

Photo of the day:

Het verdriet van Niobe, beeld voor het vroegere gebouw van de Onderzoeksrechters te Brugge, thans Huyze Die Caese (voor een virtueel bezoek van ‘My Favourite Court’, klik hier ).

Poem of the day:

“Raak haar niet aan,

raak haar niet aan,

zij is de boordevolle roemer,

zij is de teller en de noemer,

zij is de vogel op de wind,

want zie:

zij draagt haar kind.”

Luc van Brabant, in het Groot Gezinsverzenboek van Jozef Deleu, dat mijn moeder op 25 12 1977 als haar eigen Kerstcadeau kocht. En mijn vader zag dat het goed was...

You Tube of the day:

Mutter Courage und ihre Kinder