my sabbatical year
2011/12
Op mijn luie Q gaan zitten, was niet mijn ding, al verdacht de Minister van Justitie er me van (zie citaat in De Tijd op de blog van 01 09 2011 hier). No worries, ik zal er wel later eens op ingaan ;-)
Dus tijd voor een eerste voorstel, want ik lijk wel altijd “smalend aan de kant te staan” (zie De Juristenkrant van 29 06 2011 hier) zonder een alternatief te bieden - toch voor wie me niet kent of m’n ‘kleine beleid’ de laatste 25 jaar niet gevolgd heeft.
Op wat ik vandaag maar Piggy Day zal noemen, denk ik aan ... de Boerenbond. Altijd tégen iets, lijkt het wel: tegen de brave onderbroekenactie van Gaia, tegen de Oost-Vlaamse Veggie Dag. Ja, maar De Boerenbond liet tenminste in het Gerechtelijk Wetboek sporen na ten behoeve van het eigenste cliënteel. That’s the way a lobby works.
Grapje ? Nee hoor, lees eens het onvolprezen art. 628, 12° Ger.W. voor de uitsluitende bevoegdheid van de “rechter van de woonplaats van de koper wanneer het gaat om geschillen betreffende de verkoop van zaden, meststoffen en veevoeder, indien de koper geen daad van koophandel heeft gesteld”.... En landbouwers weet u, zijn in principe géén handelaars....
Dàs pas voor je mensen zorgen, en dus vermijden dat Toer & Buinder ;-) aan de andere kant van dit kleine land met lange files hun zaakje uit de doeken moeten doen.
Bravo dus: waarom zou dàt eigenlijk geen algemene regel zijn ?
Uiteraard ken ik wel een paar mensen die dat soort van ... tuindinges kopen (mijn enig diertje = een schildpad...), maar ik ken er wel een massa méér die gedagvaard worden voor factuurtjes :-/ in verband met gas & elektriciteit, internet, gsm, telefoon, water, medische kosten......en dié... worden dus nog altijd niet beschermd door hun “nabijheidsrechter”, de vrederechter van hun eigen woonplaats, daar waar de regel nochtans is dat “schulden haalbaar zijn” (de crediteur moet dus naar de debiteur toegaan, niet omgekeerd). Die zijn vogelvrij om gedagvaard te worden waar het hun schuldeiser uitkomt.
De huidige Minister van Justitie leek al gelijkaardige, behartenswaardige ambities te koesteren voor ontleners inzake consumentenkredieten, want op 03 06 2009 oreerde hij in de Kamer:
“J’espère par ailleurs aboutir à un accord définitif avec les juge de paix. (...) Je crois que le moment est venu pour discuter avec eux de leurs nouvelles fonctions. (...) Il y a lieu de déterminer le rationae loci. Décide-t-on finalement que toutes les personnes en litige relativement à des crédits à la consommation ne sont pas assignées à Bruxelles ou au Luxembourg, mais peuvent rester devant le juge de paix ?” (CRIV 52 COM 579, 03 06 2009, p. 17).
Eén klein probleempje: die wet is er al (zie art. 628, 8° Ger.W. over de “rechter van de woonplaats van de consument wanneer het gaat om een vordering betreffende een kredietovereenkomst geregeld bij wet van 12 06 1991 op het consumentenkrediet”) dus overbodige moeite.
Raar maar waar: een Minister van Justitie die een wetswijziging verdedigt die al bestaat. Iets voor het Ministerie van Gedane Werken ?
Het zou wat méér moed vergen - van àlle partijen overigens - om Justitie écht dichter bij de burger te brengen. Niet door onder iedere kerktoren een klein vredegerecht neer te planten (al kan dit met een écht werkende laptop eigenlijk feilloos), want zelfs dié utopische inspanning is nutteloos als de brave burger van Koekeloerekapelle voor de kleinste prul gedagvaard wordt in een Verre Metropool !
Illustratie van de realiteit op het terrein: mevrouw X heeft een abonnementje genomen in wat we mild en anoniem de ‘fitness sector’ zullen noemen. Om familiale redenen wordt het mondeling opgezegd. O wee. Zonder zelfs maar een aanmaning wordt ze voor een paar honderd € gedagvaard in een vredegerecht ruim 130 km van haar woonplaats (en ook het F...-centrum) vandaan. Bij een vrederechter die niét voorzien is in de voorwaarden van het contract, maar misschien wel méér van dat soort zaken krijgt: ‘verstek’ betekent immers dat de printer het werk doet, tot blijdschap van de kantonnale statistiek, en het personeelsbestand.
Het is extreem vroeg dag als je je vrouwtje moet gaan staan 130 km ver, treinen met overstappen, en dan trammen of bussen naar “het Paleis”, waar je om 0900 hrs stipt hoort te zijn, want inderdaad “avant l’heure ce n’est pas l’heure, et après l’heure ce n’est plus l’heure”. Advocaten kunnen legitiem vragen later te komen (wettelijk duurt een zitting van een vredegerecht minimum 3 uur...), maar een brave burger niet: dié hoort ‘Just On Time’ present te geven.
Mevrouw X is ondertussen een goeie en matinale 3 uur onderweg, en .... raar maar waar, Just On Time. Ze confronteert bij de oproeping van de zaken (de “Rol”...) een vervangend advocaat, die héél verbaasd is haar betwisting te aanhoren. Dit is dus toch géén seriezaakje, 13 in een dozijn. Pech voor de advocaat, en .. voor haar.
Immers: einde zitting volgt het vonnis: de zaak wordt verwezen naar de “bevoegde” rechter, die van de woonplaats van Mevrouw X op 5 minuten lopen.
Wat Mevrouw X ondertussen helemaal niét gevraagd heeft. Ze wou gewoon dààr (waar ze weliswaar ten onrechte opgeroepen werd) haar gelijk halen op een aberrante aanspraak, territoriaal enkel ingegeven door een berekening van ‘verstek’ in functie van de “verre rechter”. De overgrote meerderheid van opgeroepen “schuldenaars” verkiest immers te betalen, dan betwisting te voeren (laat staan er de verplaatsing voor te doen of er een advocaat voor in te zetten...).
Het vonnis zal - tot verwondering van Mevrouw X - haar “akkoord” tot verwijzing naar de “bevoegde rechter” noteren. Evenzeer tot verwondering van de vragende partij, want die had niet toevallig dààr gedagvaard, en niét voor de vrederechter van de woonplaats van Mevrouw X.
Sinds 1969 leert het Gerechtelijk Wetboek dat een rechter die zijn/haar bevoegdheid “ambtshalve” (dus spontaan, uit eigen inspiratie) inroept, het dossier naar de Arrondissementsrechtbank moet verwijzen “opdat over het ingeroepen middel beslist worde”. Mooi ouwerwets gezegd, maar héél goed gezien van Koninklijk Commissaris Van Reepinghen, die zijn pappenheimers kende: kwestie van een einde te maken aan het ping-pong-spel tussen rechters die hete aardappeltjes naar elkaar toe tennissen. Enkel de héte, wel te verstaan...
Dit is één van de méést overtreden regels van de procedure. Flagrant in strijd met het belang van een burger die dan toch voor de (inderdaad vaak onbevoegde) rechter verschijnt, en dààr zijn verhaal doet. En dàn zonder omhaal verwezen wordt naar zijn eigen rechter, daar waar alle verstekmakenden met hetzelfde probleem niét naar verwezen worden.
Moraal van het verhaal: gemakkelijke zaken worden zonder jou beslist ver van je bed, heb je de euvele moed toch voor je rechten op te komen, dan wacht je wel een bis-nummer bij je eigen rechter die er dan wél mee opzadeld wordt. Selectieve aanpak, kun je dat noemen: de lusten van de ”omzet” voor een ver kanton, de lasten van de betwiste zaken voor de écht bevoegde nabijheidsrechter.
Om het verhaal van Mevrouw X af te sluiten: ze mocht dus vervolgens een twééde dag verlof nemen om voor de vrederechter van haar eigen kanton te verschijnen, en dààr haar verhaal opnieuw uit de doeken te doen. Waarbij opnieuw een onwetende vervangende advocaat “instructies” moest vragen op de identiek gevoerde betwisting, en de zaak dus wéér uitgesteld werd. Waarop Mevrouw X na de derde zittingsdag, grotendeels gelijk kreeg....
Dit is een parodie van justitie, een aanfluiting van de “nabijheidsrechter”.
Burgers horen geen dagen werkverlet op te offeren (om van benzine & bus- trein- & tramticketten nog te zwijgen) en dus zelfs hun job op het spel te zetten (!) om hun verhaal bij justitie kwijt te kunnen. Ook dàt is klassenjustitie, en on-recht.
Blijkbaar werkt het systeem - niettegenstaande een klare wetgeving - niet, want er zijn geen échte sancties voor (Wrede-)rechters die sollen met de tijd van brave burgers (klik voor voorbeelden uit de rechtspraak in het overzicht van mijn gepubliceerde vonnissen, hier onder het trefwoord ‘Bevoegdheid’.
Bijgevolg is er maar één oplossing: PROPOSITION ONE.
Het helpt niet om grote hervormingen uit te dromen die op het terrein geen praktische meerwaarde hebben voor de burger. Het helpt niet om grote, dus dure paleizen neer te poten. Het helpt zelfs niet dat er vredegerechten zouden bestaan tot in de minuscuulste kantons (en die bestààn...), als je gedagvaard wordt in een verre vreemde stad.
Dit laatste is overigens géén toeval, maar de ijskoude berekening van een bepaald type invorderingsindustrie. Vroeger, in Latijnse vervlogen (?) tijden noemden we dit de “Timor Litis”: je bent bang voor het gerecht, en je betaalt maar.
Nu is er veeleer de Timor Temporis”: Time is money, want wàt zijn de dùùrdere consequenties van een dag “verlof” bij een nieuwe werkgever, in het interimbureau, voor de kinderoppas, of voor wie ziek is of er de centen niet (meer) voor heeft.......
Dus heel eenvoudig als oplossing: de regel invoeren dat iedere ‘gewone burger’ (niet de handelaar, want die moet beter weten) maar mag gedagvaard worden voor de eigen “natuurlijke rechter” van de eigen woonplaats, dus zijn/haar ‘nabijheidsrechter’ voor alles wat tot diens bevoegdheid behoort. Minstens voor alles wat abonnementen betreft, nutsvoorzieningen allerhande, medische en schoolkosten.... kwestie van eindelijk een een einde te maken aan het “Judge Shopping” door repeat players (zie hier de link naar mijn artikel in het Tijdschrift voor Vrede- en Politierechters anno 1997 daar al over).
Evidente regel, waar best aan toegevoegd wordt: “op straffe van ambtshalve (!) op te werpen exceptie van onbevoegdheid”. Want ik ken mijn pappenheimers.
Dit is technisch een piepkleine, doodsimpele hervorming, een makkie. De burger moet justitie niet opzoeken: justitie moet naar de burger gaan. Dat fluitje van een cent zal jaarlijks voor tienduizenden burgers, honderden € en pakken stress besparen. De Boerenbond kreeg het wel gedaan voor haar landbouwers, maar nu ben ik benieuwd: wie zal dàt varkentje wassen ? Wie durft ? Zonder de macht zoals die van de Boerenbond, en zonder de verbeelding zoals die van Gaia, dreigt het niet te lukken.
Wat u vast niet gemist hebt - Ce que vous n’avez certainement pas râté - You didn’t miss this one did you ???
2011 09 09 “Zwijgen en koteletten eten” (Saskia de Coster in De Morgen De Gedachte)
2011 09 09 “Laat ze hangen uit protest tegen castratie van biggen” (De Morgen)
2011 09 08 “Boeren vinden onderbroekenactie Gaia misplaatst” (HLN)
2011 09 08 “Wat is er mis met veggieday op donderdag ?” (De Redactie VRT)
2011 09 08 “60 % van de Belen kent berengeur niet” (Knack)
2011 09 08 “Demain les détenus iront peut-être à l’audience .. en stop” (Paroles de juges)
2011 09 07 “15% van de Belgen is gescheiden” (VTM)
2011 09 07 “luidruchtige leerling voor politierechter” (VRT)
2011 09 02 “Antwerps P-G: ‘Einde democratie !” (De Wereld Morgen)
2011 09 01 “Vrederechter neemt afscheid” (Het Nieuwsblad)
2011 09 01 “Vrederechter Jan Nolf stopt ermee” (De Ochtend, Radio 1)
A quote a day, keeps the doctor away ;-)
“All animals are equal, but some animals are more equal than others”
George Orwell, Animal Farm
Photo of the day:
Pink Pigs of Waxx Underwear (click here), as an alternative to no underwear at all today ;-) click here the link to Gaia
Poem of the day:
“…therefore would I rather be a swineherd on Amager, and be understood by the swine than a poet, and misunderstood by men.”
— Søren Kierkegaard (1813-1855), Danish existentialist philosopher writing in Either/Or (1843).
read other Pig Poetry on:
http://www.porkopolis.org/library/pig-poetry/
You Tube of the day:
Unanaesthised castration of young pigs in Belgium (Gaia TV)
Michel Vandenbosch laat ze hangen (VT4)
Some links to earlier JW blog pages about the Belgian project of ‘Family Courts’:
2011 08 05 ‘De familierechtbank dichterbij, familiejustitie verderaf’ (VRT De Redactie Opinie)
2011 08 05 ‘Quod erat demonstrandum’
2011 04 30 ‘Dit koude nest...’
2011 03 03 ‘See you in court ?’
2011 02 23 ‘Spoor 1 naar Kortrijk...’
2011 01 23 ‘The Far Family Court ? Nein, Danke !’
Some links to earlier JW blog pages about Belgian reform projects on justice
2010 10 12 ‘Oops, stuck again !’
2010 09 29 ‘Too big, you get stuck’
2010 09 18 ‘Le rond point de la justice ?’
Some links to earlier JW blog pages about the costs of justice & poverty
2015 08 15 “Justitie anno 2084” (VRT De Redactie, Opinie)
2010 10 27 ‘Low cost recovery, high alert’
2010 10 18 ‘De armoede-toets van justitie’
2010 10 06 ‘Let them drink Spa Blue ?’
Some links to earlier JW pages about Justice of the Peace and conciliation
2011 05 30 ‘Lettre à Voltaire’
2011 01 28 ‘Hoeveel kost je vredegerecht of ...?’
2010 11 21 ‘Voiltaire Day: natural .... judges !’
2010 11 13 ‘Donkere wolken boven de vrederechters’
Jogging around Bruges:
Visits of Courtrooms:
Bruges, Huyse Die Caese (ancient courthouse of the Juges d’Instruction)
Lyon, Security in old & new courts
My favourite bridges of 2010: bridges as the symbol of Justice
Vind met uw cursor de links in de teksten. Trouvez avec votre curseur les liens dans les textes. Find with your curser the web links in the texts.
proposition one on piggy day
9 september 2011
Net zoals de Boerenbond het gedaan kreeg voor haar landbouwers: kwestie van eindelijk een een einde te maken aan het “Judge Shopping” door repeat players.
