Vanavond een vonnis van een vrederechter op WTV-TV (link hier). Bij het Kasteel van Bossuit (bij Avelgem) werd een slachtoffer gesignaleerd: de kater van de kasteelhoeve. Wijlen het huisdier - of kasteeldier in dit geval  - is een van de vele discussiepunten in een jarenlange strijd tussen twee familietakken de Talhouet de Boisorhand onderling, en de bewoners van het kasteel. Klachten van stalken tot beledigen, van beschadigen tot indringen. Paarden verwond, of een kater gedood. Toegangsweg geblokkeerd door houtblokken, of uitzicht sieren met een mesthoop… de hele cataloog van bijna middeleeuwse pesterijen wordt vermeld, en ontkend. Op 3 juni jl. velde vrederechter Robbe van het tweede kanton Kortrijk een opmerkelijk eindvonnis, dat wellicht nog niet het einde van de adellijke carrousel betekent.

Wat al voorafging.

Een waslijst van vuile was. De eigenaars en de vennootschap die het kasteel uitbaten, werden al door het Gentse Hof van Beroep veroordeeld tot het uitvoeren van herstelwerken. De dwangsom die daarop staat, loopt aardig op omdat de burenruzie de aanpak verhindert.

De Kortrijkse rechtbank van eerste aanleg verbood één familietak toegang te nemen tot de kasteelgronden.

De Correctionele rechtbank sprak vervolgens een veroordeling wegens belaging uit.

Nu dus de vrederechter, die de kasteelbewoners alvast vrijsprak van de dood van de kasteelkater.

De volgende rechter aan de beurt wordt nu misschien de beslagrechter.

De typisch vrederechterlijke aanpak: verzoening.

De vrederechter ging twee keer ter plaatse om te bemiddelen. Niet volledig zonder resultaat, want aan kleine discussiepunten kwam door akkoord ter plaatse een einde: partijen beloofden wederzijds elkaar niet meer uit te schelden, fysiek te belagen, of foto-en filmopnames te maken.

Je kunt sceptisch blijven bij zo’n engagement, maar in de praktijk betekent dat toch vaak een merkelijke verbetering van de sfeer. Overigens gaat het toch om iets wat nauwelijks preventief afdwingbaar is, en dus altijd maar achteraf ‘bestraft’ kan worden. Vrederechters zijn niet naïef, ze lijken het soms maar ;-)

De juridische aanpak voor wat overblijft.

Tevens stelde vrederechter Robbe vast dat een “cohabitation” (sic) onmogelijk is, zodat hij – in de eigen woorden van het vonnis – koos “voor een Berlijnse muur, om het plastisch uit te drukken” (sic).

Dat wordt weliswaar een ‘light’ – versie, want opgetrokken als “kastanjehouten afsluiting”. De vrederechter pikt hier overigens soepel in op een aanbod van één der partijen, met het – in dit geval niet overbodige – akkoord van de Dienst Monumenten & Landschappen. Beide rivaliserende familietakken zullen de factuur daarvoor moeten delen.

Die afsluiting moet dan de ontbrekende of slecht onderhouden muurgedeelten opvullen. Een beetje in de Franse traditie van “cache-misère”.

Andere maatregelen van de vrederechter: de paarden van de kasteelhoeve mogen niet meer grazen op de kasteelgrond, maar de kasteelhoeve krijgt een nieuwe toegangsweg, gedurende 20 jaar.

Je kunt alleszins niet zeggen dat de vrederechter in zijn +15 pagina’s tellend vonnis niet minutieus zijn werk gemaakt heeft van alle mogelijke vorderingen en tegenvorderingen: een hele klus, en een puzzel van evenwichten in een vijandig nabuur(land)schap.

Of een afsluiting nu zal volstaan is een vraag voor later: buren die geen afsluiting hebben, en ruzie maken om er een te plaatsen komen voor, maar zij die er een hebben en ruziën over de beschadiging ervan, nog veel meer…

Toch een technisch taalprobleempje ?

Misschien duikt dat op bij de “extra-bladzijde” van het vonnis. Aan de 15 bladzijden tekst wordt namelijk het overtuigingsstuk 51 gehecht, waardoor het vonnis in werkelijkheid 16 bladzijden telt. Je leest er dat het plan in kwestie “ne varietur ondertekend (werd) om gehecht te worden aan de vonnis…(…)”.

Op dat plan op schaal 1/1000 wordt de lijn uitgetekend, volgens de letter A tot en met de letter O waarop de afsluiting dient opgericht “behalve op de gedeelten van deze lijn waar zich thans reeds een muur of een andere afsluiting in goede staat bevindt”.

Daar komt de kat – of in dit geval de kater – weer op de koord. Die uitzonderingen worden niet door bepaalde hoofdletters op de lijn aangewezen. Tussen een aantal letters werden door de kennelijk Franssprekende edellieden telkens termen ingevoegd als “clôture existante”, “mur existant” en “”grille existante”.

Bijgevolg moet je die Franse tekst op het plan combineren met het beschikkende gedeelte van het vonnis om te weten waar de afsluiting dient opgericht, en waar niet.

De taalwetgeving is van openbare orde. Dat partijen zelf Frans spreken of begrijpen doet niets ter zake. Overigens mag een vonnis in Vlaanderen enkel in het Nederlands uitgesproken worden. Daar zijn een paar uitzonderingen op, met name zelfs in het Tweede Kanton Kortrijk, waar de vrederechter tweetalig moet zijn. Maar die eenzame uitzondering voor Spiere-Helkijn  (link hier) is in ons kasteeldossier niet van toepassing.

In een van mijn allerlaatste vonnissen, op 23 augustus 2011 uitgesproken, besteedde ik 12 bladzijden aandacht aan het verschil tussen Namen en Namur in een dagvaarding van het Waals Gewest (dat de gerechtsdeurwaarder toen overigens schreef als ‘Waals Geweest”). In De Juristenkrant van 23 11 2011 (p. 7) becommentarieerde staatsraad Eric Brewaeys dat met veel gevoel voor humor (link hier). Immers had de Franstalige gerechtsdeurwaarder het “Waalse Geweest” ook luguber vermeld als “vertegenwoordigd dood haar Regering”. Alvast dié regering overleefde het weliswaar.

Toen besloot ik dat de taalkundige discussie deels niet relevant was voor het vonnis, want eigenlijk ging het over 5100 Jambes, deelgemeente Namen/Namur, en namen van steden hoef je niet te vertalen, vond ik, evenmin als ‘Jan’ en ‘Jean’.

In het kasteelvonnis echter, lijken de Franstalige termen voor de bestaande afsluitingen wél essentieel: noodzakelijk om te weten waar de kastanjehouten afsluiting “ingevuld” moet worden.

Een rechter mag anderstalige termen termen in zijn vonnis aanwenden, als die algemeen gebruikt worden in de eigen taal: de Kortrijkse vrederechter rekende kennelijk het mittérandisme van de term “cohabitation” ook al daartoe. Een minder omstreden voorbeeld is op hetzelfde plan de Latijnse term ‘ne varietur’.

Het alternatief bestaat er voor de rechter in er zelf een “zakelijke vertaling” aan toe te voegen. Maar dat gebeurde hier niet, en nu is het plan inderdaad “ne varietur” getekend.

Benieuwd: wordt deze taalstory de killer voor de uitvoering van het vonnis ? Na een onopgeloste kasteelmoord op de kater, zijn dit taalspijkers op laag water ? Of zullen de edellieden elkaar toch beginnen te begrijpen? Misschien op de link hier eens luisteren naar een verzoende Nonkel Henri...

Follow me on Twitter@NolfJan

U vindt hier de link voor beschrijving, inhoudstafel, en on line bestelling van m’n pas verschenen boek over ‘Kwetsbaren in het recht. Voorlopige Bewindvoering: de juridische bescherming van kwetsbare personen.

You Tubes of the Day:

Vandaag op WTV: toelichting over het vonnis

van de vrederechter te Kortrijk over een adellijke

broedertwist en de “nieuwe muur”  van het

kasteel van Bossuit (link hier).

Video WTV nieuws: link hier.

2008 11 27 ‘Graaf baron Henri d’Udekem d’Acoz:

“uw broer is een stuk van uw lichaam”(Focus/WTV)

Photo of the day:

Borne de la ‘limite du terrain de l’Etat’ à Vichy: une simple borne ne suffit pas partout, parfois il faut un mur... ;-)

Press of the day:

2012 07 19 ‘Ruziënde adel moet muur bouwen van de vrederechter’ (HN)

2011 08 23 Vonnis vrederechter Roeselare over Namen - Namur (link via Legal World)

2010 03 12 ‘Adellijke broedertwist over Kasteel van Bossuit’ (Focus/WTV)

2009 09 23 ‘Mathilde verzoent familie d’Udekem d’Acoz’ (Story Magazine)

2009 03 31 ‘Adellijke pesterijen aan kasteel van Bossuit’ (HN)

Quote of the day:

“Soyez partiaux. Pour maintenir la balance entre le fort et le faible, le riche et le pauvre, qui ne pèsent pas d'un même poids, il faut que vous la fassiez un peu pencher d'un côté. C'est la tradition capétienne. Examinez toujours où sont le fort et le faible, qui ne se confondent pas nécessairement avec le délinquant et sa victime. Ayez un préjugé favorable pour la femme contre le mari, pour l’enfant contre le père, pour le débiteur contre le créancier, pour l’ouvrier contre le patron, pour l’écrasé contre la compagnie d’assurance de l’écraseur, pour le malade contre la sécurité sociale, pour le voleur contre la police, pour le plaideur contre la justice...”

Le substitut du Procureur de la République, Oswald Baudot (voir You Tube of the day - lien ici).

Poem of the day:

“ Neutralité cet instant

comme un centre égalisant un peu

jusqu’à rien ce que je connaissais encore

et ce que je connaissais déja

Non le noeud mais le nu

entre les atteintes de l’avenir

et les costumes du passé

seulement instant cette absence

...

Afzijdigheid dit ogenblik

als een middelpunt dat

wat ik nog kende

en wat ik reeds ken

een beetje in evenwicht brengt

Niet het kluwen maar het naakte

tussen de inbreuken van de toekomst

en de vermommingen van het verleden

dit ogenblik enkel afwezigheid”

Christian Dotremont, ‘Chronique’ (uit ‘Ceci n’est pas une poésie’, Een Belgisch-Franstalige Anthologie belge francophone’ van Barnard, Dirkx & Lambersy (Atlas 2005)