Deze pagina wordt blijvend opgedragen aan de op 3 juni 2010 ter zitting omgebrachte collega Isabelle Brandon, vrederechter van het 4e kanton Brussel, die schreef “de verzoening laat toe een plaats te geven aan de menselijke solidariteit, en het respect voor de andere” (eigen vertaling van haar bijdrage ‘L’office du juge dans la conciliation’, Journal des Tribunaux 1995, 511: “La conciliation permet de donner une place à la solidarité humaine et au respect de l’autre”)

Wat is een minnelijke schikking ?

Dit heeft niets te zien met een “boete”, maar alles met wat ook “verzoening” genoemd wordt. Wie iets van een buurman, contractpartij, patiënt, ouders van leerling....  wil bekomen, roept die kosteloos en buiten procedure om, op voor de vrederechter . Dat dus ook voor grote firma’s, nutsbedrijven, overheid, OCMW, school, ziekenhuis...

Wanneer dit na overleg aldaar tot een akkoord leidt, vervangt dit een volledige procedure (met een via gerechtsdeurwaarder uitvoerbaar proces-verbaal van minnelijke schikking).

Let wel, dit vergt ook een passende ingesteldheid (luisterbereidheid en empathie). Rambo’s, cool down, en zet een stapje opzij.... Binnen dat kader neemt de vrederechter geen enkel feitelijk standpunt in, en voert hij geen enkele beoordeling uit, want als de partijen er niet uit raken, moet hij nog even onpartijdig een vonnis kunnen maken. Het is aan de partijen om elkaar te overtuigen tot begrip en een eerbaar compromis, onder de begeleiding en bemiddeling van de vrederechter. U moet dus niet de vrederechter overtuigen, maar wie u oproept. Ook zonder afgemeten akkoord, leidt dergelijk overleg vaak tot een “pacificatie” van de problematiek, en dat is bij de vrederechter de allereerste bedoeling.....

Hoe vraag ik een minnelijke schikking aan en wat kost dit ?

U biedt zich aan op de griffie of stuurt een brief, fax, of mail (voor het vredegerecht Roeselare, klik hier).

Er zijn geen kosten: 0,00 €

Voorbeelden van verzoeken tot oproeping in minnelijke schikking:

algemeen voorbeeld, klik hier .

verzoek tot betaling van een factuur, klik hier .

verzoek van een verhuurder tegenover de huurder, klik hier .

verzoek van een huurder tegenover de verhuurder, klik hier .

Hoe kunnen de via minnelijke schikking bespaarde gerechtskosten geraamd worden ?

De berekening (raming) voor het resultaat van de bespaarde gerechtskosten voor de 5.022 oproepingen in minnelijke schikking anno 2008 in het kanton Roeselare  vindt u hier .

Wat zijn de kansen om tot een akkoord te komen ?

Mijn bijna 25-jarige ervaring in het kanton Roeselare leerde dat in ongeveer 1 op 3 zaken betaling gebeurt of een regeling of akkoord getroffen wordt, zelfs vaak voor de zitting. Dit slaag - percentage vindt u voor 2010 (volgens aard van de zaak) hier en beliep gemiddeld in dit kanton:

voor 2008 31,88 % (op 5.022 oproepingen in minnelijke schikking)

voor 2009: 32,34 % (op 4.777 oproepingen in minnelijke schikking)

voor 2010: 32,33 % (op 5.394 oproepingen in minnelijke schikking)

Eén op drie betalingen of uitgewerkte akkoorden is toch wel..... de moeite waard !

Voor oproepingen tot minnelijke schikking inzake onbetaalde schoolkosten beliep het slaagpercentage in 2008 49%, en de daarbij bespaarde gerechtskosten €23.520 op dat éne jaar. Voor de statistiek en berekening daarvan, klik hier.

Is een oproeping in minnelijke schikking verplicht?

Tenzij de (blijkbaar steeds zeldzamer) wettelijke uitzonderingen (o.a. landpacht, uitweg, ...) niet. In het kanton Roeselare groeide echter ook met de medewerking van de advocatuur, het gebruik ervan als “good practice” inzake facturen van overheid (gemeente, OCMW, Dienst 100, bibliotheek ...), ziekenhuizen en bepaalde nutsbedrijven (Belgacom, Gaselwest).

Hetzelfde geldt voor relaties die een bijzondere vertrouwensband veronderstellen (aanrekeningen vanwege dokters, tandartsen, kinesisten, advocaten, scholen) .

Het voordeel van een dergelijke aanpak:

- wie betaling moet bekomen, dient geen énkele gerechtskost voor te schieten

- wie moet betalen, krijgt er dus evenmin een gerechtskost bovenop: wat afbetaald wordt gaat dus ook netto naar de schuldeiser

de vertrouwensrelatie (klant, patiënt, abonnee...) blijft intact door het wederzijds betoonde respect.

Ook in huurzaken (35 % akkoorden in 2008) blijkt dit nog steeds een efficiënte manier om een regeling af te sluiten, hetzij voor afbetaling, hetzij voor een snelle beëindiging van de huur, wat aan beide partijen op korte termijn zekerheid verschaft.

Uiteraard zijn in principe alle zaken vatbaar voor een minnelijke schikking: dus ook tussen handelaars, vennootschappen...

Wat is de vertraging, verbonden aan een oproeping in minnelijke schikking ?

Uw vraag (indien duidelijk geformuleerd, met alle nodige gegevens) wordt normaliter uiterlijk de dag na ontvangst ervan ter griffie behandeld, door het uitsturen van de uitnodiging (althans praktijk vredegerecht Roeselare 1987 - 2011).

Rekening houdend met een oproepingstermijn van 8 dagen, en de zittingsdag (op donderdag, uitzonderlijk op dinsdag), diende u dus in totaal rekening te houden met een 2 -tal weken (ook tijdens het gerechtelijk verlof). 

Twee weken “vertraging” is niet de definitie van “gerechtelijke achterstand”.... ;-) Een akkoord vervangt immers een volledige procedure, inclusief vonnis.

Waarom werden de minnelijke schikkingen door vrederechter Nolf in openbare zitting gehouden, en niet in de raadkamer ?

Vooreerst kunt u om behandeling in raadkamer verzoeken, indien het delicaat karakter van de zaak dit vergt: de vrederechter neemt ook spontaan zelf het initiatief daartoe.

Echter is de rechtsbedeling een werk dat moet “gedaan worden, en gezien gedaan worden” (“Justice must be done, and seen te be done”). De openbaarheid van de terechtzitting is een fundamentele democratische rechtsregel. Wie zijn betalingsperikelen moet komen uiteen zetten in een echte procedure, moet dat steeds openbaar doen, en dus geldt hetzelfde voor wie dit bij een minnelijke schikking komt onderhandelen. Daar is overigens geen schande aan: problemen zijn er om opgelost te worden.

Anderzijds heeft dit ook een “pedagogische” waarde: door de behandelde zaken voor u, bent u getuige van de aanpak van de vrederechter, zodat u beter voorbereid bent op zijn vrij stereotype vragen en methode als u aan de beurt komt.

Tot slot zult u zich ook realiseren dat Uw geval minder uniek is dan u wel denkt, zodat u wat beter kunt relativeren, en wat objectiever tegenover uw eigen probleem aankijken. Misschien geeft dit u ook wat gemoedsrust.

Kwam vrederechter Nolf ter plaatse binnen het kader van een poging tot minnelijke schikking ?

In strijd met de indruk die u bij de reportage van  ‘Telefacts Crime” mogelijks kreeg, niet. Iéder plaatsbezoek in dit kanton kadert in een procedure.

Vooreerst liet het hoge aantal minnelijke schikkingen dit in Roeselare - Hooglede (meer dan 5.000 oproepingen per jaar) niet toe. Daarenboven was het de overtuiging van de vrederechter dat besprekingen met hemzelf ter plaatse voorafgaand aan een procedure, delicaat kunnen zijn als toch geen akkoord bereikt wordt, en hij vervolgens als rechter moet oordelen in de procedure (waarbij dan opnieuw een plaatsbezoek kan nodig zijn). In een minnelijke schikking is zijn inbreng daarenboven als neutraal bemiddelaar beperkt, want het zijn de partijen die elkaar moeten overtuigen, net zoals in een onderhandeling. Het is dus voorbarig te “pleiten”, want de vrederechter mag niet voor-oordelen.

Daarom moedigde de vrederechter wel partijen én hun advocaten aan zelf, onderling (en dus zonder hem) een “plaatsbezoek” te organiseren voorafgaand aan procedure, als de materie zich daartoe leent (bomen en hagen, bouwproblemen, huurschade...).

Wanneer deze  uiteindelijk toch geen akkoord bereiken, kan vervolgens al vaak op de inleidingszitting van de procedure, een plaatsbezoek bevolen worden, waarbij de vrederechter dan wél aanwezig is, zo nodig vergezeld van een door hem aangesteld gerechtelijk deskundige.

Op dat ogenblik is hij geen bemiddelaar meer, doch rechter, die door de partijen moet overtuigd raken van hun “gelijk”, en kan hij zich in dit “interactieve debat ter plaatse” actiever en onderzoekend opstellen.

In ieder geval streeft de vrederechter bij een plaatsbezoek effectief ook een akkoord tot oplossing na: op die wijze heeft ieder plaatsbezoek (en ook een persoonlijke verschijning in raadkamer) naar stijl veel weg van een “minnelijke schikking”

Wat is het gevolg als ik een minnelijke schikking onderteken ?

Het heeft de waarde van een vonnis zonder mogelijkheid van hoger beroep. Als u de voorwaarden die u vrijwillig aangegaan hebt niet naleeft, kan er beslag gelegd worden door een  gerechtsdeurwaarder.

Zo goed als altijd  is er bij afbetalingen een clausule in voorzien dat bij één laattijdige maandelijkse betaling het volledig uitstaand saldo automatisch ineens opeisbaar wordt.

Deze luidt vaak als volgt: “Bij niet-betaling op één vervaldag, wordt het verschuldigd blijvend saldo van rechtswege en zonder aanmaning volledig ineens opeisbaar. In dit laatste geval is van rechtswege en zonder aanmaning een verwijlrente verschuldigd gelijk aan de wettelijke rentevoet, vanaf de datum der wanbetaling”.

Deze clausule betekent ook dat uw schuldeiser u eigenlijk een gratis krediet toekent, zolang u stipt betaalt: de regeling is dus ook een aanmoediging daartoe.

Krijg ik een kopie mee van wat ik ondertekend heb, en wat kost dit ?

In zéér dringende gevallen, kan dit onmiddellijk afgeleverd worden. Anders vraagt u het na de ondertekening, meteen op de griffie aan, en het wordt u toegestuurd. Kost anno 2011: 1,50 €

Hoe weet ik precies wat ik vervolgens moet betalen ?

In heel wat gevallen (zgn “themazittingen”, dus een groot aantal oproepingen door dezelfde schuldeiser) krijgt u dit op een geheugensteuntje  (bedrag en rekeningnummer) mee op de zitting zelf (bvb van de advocaat van de vragende partij, of van de Ontvanger van het OCMW).

In andere gevallen wordt u de afrekening toegestuurd door de advocaat van wie u opriep.

U hebt er als opgeroepene, die blijkt te moeten betalen, alle belang bij contact te houden (of opnieuw op te nemen) met (de advocaat van) uw schuldeiser, om misverstanden en nutteloze uitvoeringskosten te vermijden, vooral indien u in de loop van een afbetalingsregeling tijdelijk bijkomende betaalproblemen zou ontmoeten: een brief, mail of telefoontje kost oneindig minder dan een beslag van een gerechtsdeurwaarder.

Voor statistische info over (ook) dit onderwerp, klik hier .