Voor welke “materie” (soort zaken) is de vrederechter  bevoegd ?

Dit wordt de “materiële  bevoegdheid” genoemd, en is eveneens o.a. voorgeschreven in het Gerechtelijk Wetboek.

De belangrijkste materies (van ruim boven de 100) betreffen:  huur (ook handelshuur en pacht), facturen en schadevergoedingen (voor bedragen, verhoogd van €1.860 naar 2.500 €), nutsvoorzieningen en consumentenkrediet (onbeperkt bedrag), voorlopige bewindvoering, (verlengd) minderjarigen en voogdij , opneming ter observatie (de zgn ‘collocatie’), onteigening....

Dit type bevoegdheid wordt door de vrederechter “ambtshalve” (dus automatisch) onderzocht.

Let wel op deze wijzigingen:

1. -de bevoegdheid voor echtelijke en partnerproblemen, onderhoudsgelden is sinds 1 september 2014 naar de ‘Familierechtbank’ overgedragen: die zetelt niet per kanton, maar in de meeste zetels van de vroegere arrondissementen;
   

2. -de bevoegdheid voor alle geschillen tussen (uitsluitend) handelaars, is sinds 1 juli 2014 overgedragen aan de rechtbanken van koophandel (ongeacht het bedrag, dus ook onder de €2.500).
   

3. -sinds 1 juli 2014 zijn de vrederechters bevoegd geworden voor de invordering van alle nutsvoorzieningen, ongeacht het bedrag, voor zover gevorderd van ‘natuurlijke personen’
   

Waar is de (vrede-)rechter bevoegd ?

Dit wordt de “territoriale bevoegdheid” genoemd.

Zo is de vrederechter van het kanton Roeselare bevoegd voor de stad Roeselare (dus ook inclusief de deelgemeenten Oekene en Rumbeke), en de Gemeente Hooglede (dus niet meer Staden - Oostnieuwkerke).

Hoe u dit dient te begrijpen in verband met de betrokken procespartijen, is o.a. voorgeschreven in het Gerechtelijk Wetboek.

Bv. is de vrederechter van de woonplaats van de verwerende partij bevoegd inzake consumentenkrediet en nutsvoorzieningen. In huurzaken wordt die bevoegdheid bepaald door de ligging van het verhuurde goed.

De territoriale bevoegdheid dient (meestal) slechts door de vrederechter onderzocht, indien de opgeroepen partij er om vraagt.

Hoe kan ik terugvinden met welke rechtbank, in principe een bepaald adres overeenstemt ?

Volg deze LINK HIER en vul het formulier in.

Voor procedures voor onderhoudsgeld en huwelijks- en partnerproblemen: klik op deze link hier naar de pagina over dit onderwerp.

Inzake voorlopige bewindvoering geldt ook een aparte regeling: klik op deze link hier naar de pagina over dit onderwerp.

Wat is “Judge Shopping” ?

Wanneer een aanlegger voor zijn procedure een rechtbank “kiest” die niet de “natuurlijke” rechter van de zaak betreft,  waardoor de rechten van de verdediging bemoeilijkt worden (ontmoediging van het verweer en organisatie van ‘verstek’ door de verre afstand in verhouding tot het belang van het geschil). Dit gebeurt soms via nauwelijks te verifiëren “standaardvoorwaarden”, of zelfs volslagen willekeurig.

Zie daarvoor het artikel van vrederechter J. Nolf: “Judge shopping via factuurvoorwaarden, contractuele en proceduriële goede trouw’ in Tijdschrift voor Vrederechters 1997, p. 451 e.v. )

Lees het volledig artikel hier.

Statistische gegevens: hoeveel betwistingen inzake materiële en territoriale bevoegdheid doen zich voor de vrederechter voor ?

Voor 2008 in het kanton Roeselare: 9 in totaal (5 ambtshalve verwijzingen naar de Arrondissementsrechtbank, en 4 rechtstreekse verwijzingen naar een andere rechtbank).

In hetzelfde jaar werden 11 zaken vanuit andere rechtbanken naar de vrederechter van Roeselare verwezen.

De 9 bevoegdheidsconflicten in het kanton Roeselare zelf vertegenwoordigen op de 2.483 vonnissen van 2008 alhier dus een microscopische ..0,36 %.

De verwijzing naar de bevoegde rechter betekent overigens ook dat verwezen wordt naar de eigen nabijheidsrechter, of de meer gespecialiseerde rechter, wat dus een meerwaarde betekent voor de kwaliteit van de behandeling van uw zaak.

De vrederechter van Roeselare verwees in 2008 dus 5 keer naar de Arrondissementsrechtbank van Kortrijk die dat jaar in totaal 42 nieuwe verwijzingen kreeg (op 15.319 nieuwe zaken van heel het arrondissement, inclusief de vredegerechten, maar behalve de arbeidsrechtbank en alle eenzijdige verzoekschriften). Dit laatste geeft een (benaderend, maar maximaal) percentage van bevoegdheidsbetwistingen à 0,27 %.

Het aantal bevoegdheidsbetwistingen was niettemin wel hét argument voor de invoering van het arrondissementeel “Centraal Loket” van de Eenheidsrechtbank, waarbij alle zaken zouden moeten aangebracht worden in de arrondissementele hoofdplaats (dus Kortrijk, in het geval van Roeselare), en van daar uit opnieuw verdeeld, onder meer naar de vredegerechten, als “lokale antennes” van de Grote Justitiefabriek.

Tot slot: volgens Nederlandse schattingen, beloopt het aantal gerechtelijke vergissingen (dus misschien ook voor het ‘Centraal Loket’) 0,5 % (bijdrage J. Stevens in F. Evers, ‘Kiezen tussen recht en rechtvaardigheid’, p. 175, voetnoot 93). Errare humanum est, missen is menselijk...