BOEKEN

2014

U vindt hier de link voor samenvatting, inhoudstafel en bestelling

van het cahier (90 blzn, €20) ‘Kwetsbaren in het nieuwe recht,

Het nieuwe menu à la carte vanaf 1 september 2014’.

U vindt hier de link voor samenvatting, inhoudstafel en bestelling

van het juridisch handboek (411 blz, €60) ‘Kwetsbaren in het nieuwe recht,

De nieuwe bewindvoering. De juridische bescherming van alle

kwetsbare meerderjarigen’

Boekbespreking ervan:

Raadsheer Sven Mosselmans in het Rechtskundig Weekblad van 24 01 2015 (nr

78/21): “De auteur hecht veel belang aan terminologie en wil zoveel als mogelijk

vulgariseren om op die manier de problematiek open te trekken voor een breed

publiek. (...) De auteur wil vooral praktijkgericht schrijven en een en ander

menselijk benaderen. Op vele punten toetst hij de theorie aan de eigen

rechtspraak (...)”

2012

Mijn eerste boek over de Voorlopige Bewindvoering:

‘Kwetsbaren in het recht’

Boekbesprekingen ervan:

1. -Professor Marcel Storme in het Tijdschrift voor Privaatrecht: 3/2013, p. 2466:
   

“Geen enkele probleemstelling wordt ontweken, maar telkens worden

antwoorden verstrekt die getuigen van een enorm praktisch inzicht. (...)

Een betere koop is er niet”.

- ’Rechtvaardige rechters’ in

Handiscoop 10/2012  p. 16-17 (Link hier)

Een citaat eruit:”Van de bewindvoerder verwacht ik dat hij de

zelfredzaamheid van de persoon zoveel mogelijk respecteert, en

hem de kans geeft om, naargelang zijn mogelijkheden,

verantwoordelijkheden op te nemen. Daarom is de keuze van een

goede bewindvoerder zo belangrijk. Hij moet ook proberen om er

voor zijn beschermeling een leerproces van te maken, een echt

pedagogisch project.”

VEEL GESTELDE VRAGEN OVER BEWINDVOERING:

BEVOEGDE VREDERECHTER

Tot welke vrederechter moet ik me richten ?

- Voor de (eerste) aanstelling van een bewindvoerder, wendt U zich in eerste instantie tot de rechter van de verblijfplaats (dus ook als de patiënt daar niet gedomicilieerd is), bvb een ziekenhuis, verzorgingstehuis.... Enkel als dit niet mogelijk is, wordt teruggevallen op de vrederechter van de officiële woonplaats. Besluit: de wet verkiest de wérkelijke “nabijheidsrechter”, in het belang van een nauw contact met de patiënt.

Gezien het ‘zorgzaamheidsperspectief’ is “Judge-Shopping” verboden, en onderzoekt een vrederechter zijn territoriale bevoegdheid “ambtshalve” (=automatisch). Bij twijfel van de vrederechter zelf (wanneer niemand anders het probleem opwierp) wordt de zaak naar de Arrondissementsrechtbank verzonden, die dan de bevoegde vrederechter aanwijst.

- Hoe kan ik terugvinden met welk vredegerecht een bepaald adres overeenstemt ?

Volg deze link en vul het formulier in.

- Eens de aanstelling uitgevoerd is, blijft die zelfde vrederechter voor alle verdere beslissingen bevoegd, en kan die vrederechter de beschermde persoon wél bezoeken buiten het eigen kanton (art. 623, lid 2 Ger.W.). Dit brengt echter extra verplaatsingskosten mee, in functie van de afstand.

- Wanneer de beschermde persoon naderhand verhuist, en zijn hoofdverblijfplaats “duurzaam” vestigt buiten het kanton van de vrederechter die de voorlopige bewindvoerder aanstelde, verkiest de wet opnieuw de nabijheidsrechter: daarom voorziet de wet (art. 628, 3° Ger.W.) dat de oorspronkelijk bevoegde vrederechter het dossier kan overmaken aan de collega van het kanton waar de patiënt is gaan wonen. Dit vergemakkelijkt het contact, en vermijdt extra verplaatsingskosten.

De vrederechter kan tot die overzending “ambtshalve” (=zonder vraag ertoe) beslissen, wanneer bvb in een verslag vastgesteld wordt dat de beschermde persoon definitief elders is gaan wonen, of na hospitalisatie teruggekeerd is naar de eigen woonplaats.

Ook de beschermde persoon zelf, kan een verzoek daartoe richten, of een “belanghebbende” (familie, vertrouwenspersoon..): van zo’n verzoek (met aanvullende toelichting) vindt u een voorbeeld hier .

Tot slot kan ook de Procureur des Konings die vraag stellen.

Het komt voor dat op een verzoekschrift tot overzending van een dossier naar een ander kanton slechts een (negatief) antwoord per brief volgt van griffier of vrederechter. Deze problematiek wordt behandeld in mijn handboek ‘Kwetsbaren in het nieuwe recht’ p. 309 - 313. Afhankelijk van de motivering van de brief, kan daartegen bezwaar aangetekend worden volgens dit ontwerp ( link naar typebrief hier ).

START VAN DE PROCEDURE

Hoe ziet een vraag (verzoekschrift) tot aanstelling van een  bewindvoerder eruit, en wat kost de aanbieding ervan op de griffie ?

Een voorbeeld van verzoekschrift vindt u hier .

Het standaard-verzoekschrift volgens het K.B. van 31 08 2014 vindt u hier.

Er zijn geen kosten ter griffie te betalen. Er zijn evenmin kosten voor eender welk verzoek binnen het kader van de erop volgende procedures (bv. stopzetting, wijziging, machtiging verkoop...).

Welk medisch attest (“omstandige geneeskundige verklaring”) dient daarbij gevoegd, en waarmee moet de dokter dan rekening houden ?

Een voorbeeld van medisch attest , met belangrijke info (op de tweede pagina ervan) voor de betrokken geneesheer, vindt u 

hier .

Het standaardformulier van medische verklaring volgens het K.B. van 31 08 2014 vindt u in deze link hier.

Aandacht voor de artsen: de vermelding in de aanhef van dit standaardformulier (“Alle vermeldingen op dit formulier moeten ingevuld zijn”) betekent niet dat de 3 vakjes allemaal moeten aangestreept zijn (onderzoek, patiëntendossier met/zonder toestemming...): één van die 3 mogelijkheden volstaat.

Lees in dat verband artikel #justitiefluisteraar in tijdschrift Orde Geneesheren W.Vl. Curatio (link hier).

Wie aangesteld wordt als bewindvoerder, moet vooreerst zijn/haar opdracht aanvaarden: hoe gebeurt dit ?

U stuurt uw aanvaarding aan het vredegerecht in een brief of mail in die zin, met vermelding van naam van de ‘beschermde persoon’. Een voorbeeld daartoe (met ook info) vindt u hier .

Wie aangesteld werd als bewindvoerder moet een verslag neerleggen:

- bij de aanvang (binnen de maand na de aanvaarding van de opdracht);

- vervolgens ieder jaar binnen de maand van de verjaardag van zijn/haar aanstelling (het zgn. ‘periodiek verslag’ kan ook op kortere termijnen voorzien worden, bv. om het kwartaal, om de 6 maanden...);

-  en binnen de maand na de beëindiging van de opdracht (bv. binnen de maand van het overlijden van de beschermde persoon): wat moet daarin vermeld worden, en wat moet erbij gevoegd worden ?

Een voorbeeld van aanvangsverslag en jaarlijks verslag, met vermelding van de noodzakelijke bijlagen (zie laatste pagina ervan), vindt u hier .

Hierna vindt u de link naar de standaardverslagen volgens het K.B van 31 08 2014:

1. -aanvangsverslag bewind vertegenwoordiging over de persoon (link hier).
   

2. -aanvangsverslag bewind vertegenwoordiging over de goederen (link hier).
   

3. -periodiek verslag in geval van bijstand bij bewind over de persoon (link hier).
   

4. -periodiek verslag in geval van bijstand bij bewind over de goederen (link hier).
   

5. -periodiek verslag in geval van vertegenwoordiging bij bewind over de persoon (link hier).
   

6. -periodiek verslag in geval van vertegenwoordiging bij bewind over de goederen Periodiek verslag bewind vertegenwoordiging goederen KB 2014 08 31 .pdf
   

Dit moet zorgvuldig ingevuld worden volgens het toepasselijk model: neem bij twijfel contact op met de griffie, want  na een onvolledig verslag moet de griffier u toch zelf opnieuw aanspreken.

Bij onvolledigheid kan de vrederechter een gerechtsdeskundige aanstellen op kosten van de bewindvoerder (art. 499/14 BW)

DE PRAKTIJK VAN DE BEWINDVOERING: ENKELE VOORBEELDEN

Enkele van de essentiële en dringende verplichtingen van een bewindvoerder:

- de financiële tegoeden (geld, bankrekening, beleggingen..) afscheiden van het eigen persoonlijk vermogen van de bewindvoerder (geen vermenging): leg het vonnis aan de betrokken bank voor, om ieder misverstand te vermijden.

- beleggingen gebeuren zorgvuldig en voorzichtig, op persoonlijke verantwoordelijkheid van de voorlopig bewindvoerder, aan wie de vrederechter geen advies mag geven. Speculatie is uitgesloten. Vervang risicodragende opties van de beschermde persoon uit het verleden. Dit beheer is een lange-termijn-optie waar zekerheid prioritair is tegenover rendement. Wees hier véél voorzichtiger dan met uw eigen centen....

- hebt u problemen om de betrokken financiële instellingen op te sporen: lees dan de praktische informatie over de dienstverlening van FEBELFIN hier .

- verzekering burgerlijke aansprakelijkheid (zgn ‘familiale verzekering’) van de beschermde persoon nagaan (eventueel gedekt door groepspolis rusthuis)

Voor een overzicht van de (minstens 37 !) verschillende types van “machtigingsprocedure” (het verkrijgen van een toelating van de vrederechter om een bepaalde beslissing te nemen, belangrijke contracten te sluiten, sommige procedures te voeren...):

Klik hier voor de meest voorkomende juridische mogelijkheden, en laat u professioneel adviseren.

Enkele voorbeelden van verzoekschriften voor een “machtiging” (toelating) binnen dat kader:

- machtiging tot aanvaarding nalatenschap ‘onder voorrecht van boedelbeschrijving’: klik hier .

- machtiging tot verwerping nalatenschap: klik hier .

Een bewindvoering leidt vaak tot een verkoop van onroerende goederen, al dan niet de voormalige verblijfplaats van de beschermde persoon die er niet meer kan functioneren. Dergelijk verzoek is onderworpen aan speciale regels, waarover u informatie vindt onder de FAQ  ‘verkoop van onroerende goederen’ . Neem ook professioneel advies, bij notaris of advocaat. 

Bij de verkoop van roerende goederen komt vaak de vraag in verband met een auto voor. Om de lat voor iedereen gelijk te leggen, en over essentiële objectieve informatie te beschikken, werd door (ere-)vrederechter Nolf  de voorlegging gevraagd van een (actuele) digitale foto, 3 schriftelijke biedingen waaronder minstens één van de betreffende merkgarage, en het recentste (af-) keuringsbewijs.

Ook een bewindvoerder kan vervangen worden: de vrederechter kan daartoe ‘ambtshalve’ (= uit eigen beweging) overgaan, ofwel op verzoek van de Procureur des Konings. De bewindvoerder kan uiteraard ook zelf ontslag nemen. Evenwel kan ook de beschermde persoon, of ‘elke belanghebbende’ (dus familie, begeleider...) daartoe de vraag stellen: een voorbeeld van dergelijk verzoekschrift, met aanvullende toelichting, vindt u hier .

DE KOSTEN VAN EEN PROFESSIONEEL BEWINDVOERDER

Wat zijn de extra-kosten en vergoedingen die de vrederechter te Roeselare in 2011 aanvaardde voor een professionele bewindvoerder (dus advocaat, géén familie) boven de wettelijk voorziene vergoeding à (maximum) 3% van de inkomsten ?

Gewone kosten:

- vaste dossierkosten per jaar: 75,00 €

- brieven: 5,00 €/stuk

- telefoon en e-mailverkeer: begrepen in de vaste dossierkosten

- verplaatsingskosten: begrepen in de vaste dossierkosten, voor zover binnen het kanton

Buitengewone kosten:

- verkoop/aankoop onroerend goed: 250,00 € (in functie van het concrete dossier eventueel te verhogen met strikt gedocumenteerde vacatie - kosten (= tijdverlet) voor bezoeken en onderhandelingen op voorwaarde geen kosten voor makelaar geëngageerd werden).

- aanvaarding/verwerping nalatenschap: 50,00 €

- aangifte belastingen: 25,00 €

- aangifte nalatenschap: 50,00 €

De (maximale) vergoeding à 3% van een professioneel bewindvoerder op de inkomsten wordt normaliter NIET toegekend op “doelgebonden” sociale tegemoetkomingen zoals:

- de zorgverzekering;

- de maximumfactuur;

- de socio-culturele bijdrage;

- teruggaven mutualiteit;

- tegemoetkomingen aan gehandicapten, dit laatste weliswaar afhankelijk van het globale inkomstenkader;

- kinderbijslag en kraamgeld;

- inkomstengarantie bejaarden;

- meerwaarden op aandelen en verzekeringsportefeuilles.

Hetzelfde geldt voor de integrale opbrengst van een verkoop (enkel nadien maximaal 3 % vergoeding op de intresten van het geplaatst kapitaal).

Extra - info:  klik hier voor het advies van de Hoge Raad voor de Justitie van 21 04 2010 in verband met de vergoedingen van de voorlopige bewindvoerders.

DE VERTROUWENSPERSOON

Een ‘vertrouwenspersoon’ (of meerdere) kan door de beschermde persoon of door de vrederechter aangewezen worden, voor ‘bijstand’, dus vooral om persoonlijke begeleiding te bevorderen, en ook communicatie en overleg te vergemakkelijken (bvb naar een professionele bewindvoerder toe).

Een voorbeeld van verklaring tot aanstelling van een vertrouwenspersoon vindt u hier .

Het mandaat van een vertrouwenspersoon kan beëindigd worden:

1. -Wanneer een vertrouwenspersoon door de beschermde persoon zelf aangewezen werd, kan die patiënt daar ook van afzien, door een eenvoudige verklaring af te leggen voor de vrederechter (mondeling of schriftelijk).
   

U vindt een model van zo’n schriftelijke verklaring, met aanvullende toelichting, hier .

1. -Wanneer echter de vrederechter de vertrouwenspersoon aangesteld heeft, of een bewindvoerder de beëindiging van het mandaat van de vertrouwenspersoon wenst, volstaat dergelijke ‘verklaring’ van de beschermde persoon niet: deze patiënt, of de bewindvoerder kan dan wel een ‘verzoekschrift’ neerleggen, waarna alle betrokkenen (dus ook de vertrouwenspersoon) gehoord worden, en de vrederechter een ‘gemotiveerde beslissing’ neemt.
   

U vindt een voorbeeld van dergelijk verzoekschrift, met aanvullende toelichting, hier .

HET EINDE VAN DE BEWINDVOERING

Tot slot kan de  bewindvoering ook helemaal beëindigd worden, wanneer de beschermde persoon blijkt zijn goederen opnieuw te kunnen beheren (verbetering gezondheidstoestand, pedagogisch effect van begeleiding...).

Een voorbeeld van verzoekschrift daartoe, met aanvullende toelichting, vindt u hier .

Bij dergelijke procedure worden in de praktijk alle betrokkenen, en in ieder geval de voorlopige bewindvoerder zelf, gehoord.

VOORKEUR ?

U wenst zelf iemand aan te wijzen als  bewindvoerder, voor later, wanneer u eventueel niet meer zelf in de mogelijkheid zou zijn uw voorkeur uit te drukken ? Dit kan nu al door een verklaring voor de vrederechter (of notaris).

U vindt een voorbeeld van verzoek daartoe hier .

GETUIGENIS

Voor een getuigenis van de dagelijkse realiteit op het terrein van de  bewindvoerder: het ‘Logboek van Clara’, klik hier voor haar interview op JustWatch en haar dagboek.

CIJFERS

Hoeveel bewindvoeringen werden er ingediend, en zijn er hangend ?

In de periode 1991 tot en met 2010 in het kanton Roeselare: 535.

Op  01 04 2010 waren er 195 dossiers in omloop.

Op 20 10 2011 waren dat er 219 (en 7 in aanvraag).

Hoeveel dossiers werden toevertrouwd aan professionele bewindvoerders (advocaten ?)

In 112 van deze 219 dossiers werd een advocaat als  bewindvoerder aangeduid, bij gebreke van familiaal alternatief (geen familie of problemen), weze 51 %. Dit betekent geenszins dat in 1 op 2 dossiers een advocaat aangesteld wordt.

Deze 112 “professionele dossiers” waren toen verspreid over 19 advocaten, wat een gemiddelde spreiding betekent van ongeveer 4 dossiers per advocaat.

Het hoogste aantal dossiers voor één enkele advocaat beliep toen 19.

Voor statistische gegevens in verband met (ook) dit onderwerp, klik hier .

BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMING: de ‘lastgeving’ of ‘plaatsvertrouwing’.

Daarnaast organiseert de nieuwe wet een soort ‘geprivatiseerde’ bewindvoering. Juridisch ‘bekwame’ mensen kunnen via een soort volmachtregeling op voorhand bepalen wie later in hun plaats hun goederen zal beheren en hoe dat moet verlopen: zo schakelt u niet alleen de (soms dure) bewindvoerder maar zelfs de vrederechter uit.

Immers heeft dat systeem dan voorrang op de gerechtelijke bescherming (van de bewindvoering).

De wet noemt dit met de terminologie van het Burgerlijk Wetboek de ‘lastgeving’, waarbij de ‘lastgever’ een soort volmacht’ geeft aan de ‘lasthebber’. Die laatste zal dan voor materiële zaken (niet voor ‘persoonlijke zaken zoals patiëntenrechten) optreden in de plaats van de ‘lastgever’ die feitelijk wilsonbekwaam zou geworden zijn.

In mijn handboek ‘Kwetsbaren in het nieuwe recht’ pleit ik ervoor die strenge termen van ‘lastgeving’, ‘lastgever’ en ‘lasthebber’ te vervangen door ‘plaatsvertrouwing’, ‘plaatsvertrouwer’, en ‘plaatsvertrouwde’: het gaat er inderdaad om dat iemand zijn plaats toevertrouwt aan iemand anders voor het geval hij/zij zelf zijn/haar materiële belangen niet meer behoorlijk zou kunnen waarnemen.

U vindt een voorbeeld van dergelijke overeenkomst van ‘plaatsvertrouwing’ op deze link hier.

Voor meer toelichting omtrent dit voorbeeld van ‘plaatsvertrouwing’, zie :

2015 08 03 ‘Lastgeving, of beter: plaatsvertrouwing’ (blog JustWatch)

WETGEVING

Via de website van FOD Justitie vindt de laatste wetteksten op deze link (klik hier).