Vooraleer verder te lezen, bekijk je vandaag misschien eerst de You Tube van de dag (hieronder, maar ook link hier).  Dan begrijp je me al beter dan ik zelf kan uitleggen.

“De vraag welke vrede of wat soort vrede de rechter in onze tijd bewerkstelligt is actueler dan toen de vrederechter werd ingesteld. (…) Welke vrede is eigenlijk in het geding ?” Daarmee startte Jan M. Broekman zijn bijdrage ‘De vrede van de rechter’ in het prachtige bundel essays ‘Vrederechter, Openbare Dienst’ (Die Keure, 1989) – een boek dat symbool staat voor mijn bijna kwart-eeuw vrederechterschap. Hij probeert daarin een antwoord te geven over de “vraag hoe de rechter dat rechterschap persoonlijk en professioneel invult”.

Hét tijdschrift.

Hoe vrederechters dat dagelijks uitvoeren, lees je minstens 4 keer per jaar in het onvolprezen ‘Tijdschrift van de Vrederechters’ onder de erudiete hoofdredactie van Guy Rommel, vrederechter van St. Gillis. Uitgegeven door Die Keure, en niet alleen in juridische bibliotheken te vinden, maar ook bv. in de Brugse stadsbibliotheek: een goede zaak voor wakkere, leergierige burgers.

In de editie van het eerste kwartaal 2012 van dit T.Vred (maar voorheen al in R.W. 2010-11, 1270), vind je een van m’n wellicht laatste gepubliceerde vonnissen (lijst op de FAQ pagina rechtspraak hier).

Vonnis van 2 september 2010, net een jaar voor mijn ontslag: over een moeder (licentiate rechtsgeleerdheid), die bewust niét werkt, en onderhoudsgeld weigert te betalen voor de studerende dochter. Moeder wordt dus veroordeeld op basis van een “virtueel inkomen”.

Een àndere vrederechter.

Wat verder in hetzelfde T.Vred. op pagina 77 lees ik het vonnis van 03 03 2011 van m’n (ex-)collega van het vijfde kanton Antwerpen. Bert Janssens is sinds 2005 vrederechter, en werd in 2007 meteen voorzitter van de ‘sectie vrederechters’ van de V.Z.W.  Koninklijk Verbond van Vrede - en Politierechters (KVVP, link hier), waar ongeveer 60% van de vrede-en politierechters bij aangesloten zijn. Tot die andere 40 % behoren o.m. Freddy Evers (voorheen Gent), Rudy Verbeke (Meise), en uw dienaar.

Bert Janssens wordt op de website van het KVVP omschreven als “persmagistraat” (link hier) – een juridisch onjuiste titel, want voorbehouden voor magistraten in hun functie (link persmagistraten hier) : dus ‘woordvoerder’ van een private V.Z.W., zoals de KVVP.

Bert Janssens wordt ook door leden van het KVVP als “een kort lontje” omschreven. Toen ik – eens te meer – het KVVP bekritiseerde (standpunt voorzitter Van Trimpont in het R.W. 2007-08,1427) definieerde hij mij per mail van 18 04 2008 om 1149 hrs verbatim “als een met explosieven afgeladen Al Quaeda opblaasterrorist”. Tja…

Dat we het over een aantal dingen oneens zijn, is dus een euforisch eufemisme, maar het is ‘ambtshalve’ deze vrederechter van het 5e Kanton Antwerpen die de commissies van Justitie in Kamer & Senaat al sinds 2007 horen als vertegenwoordiger van het KVVP, onder andere over de fameuze ‘familierechtbank’. Daarmee gemakshalve ook gehoord als “alle vrederechters” (link hier ).

Een àndere aanpak.

Al een hele tijd sla ik alarm over de dramatische daling in minnelijke schikkingen. Uit berekeningen op basis van de cijfers van FOD Justitie, blijkt dat de laatste 3 jaar een daling van ongeveer 33% te noteren – of te betreuren – viel (link naar m’n blog van 27 08 2011 hier ).

Het opmerkelijkste is dat 11 vrederechters op 185 in 2010 gemiddeld elk niet minder dan 3.232 minnelijke schikkingen behandelden (Roeselare: 5.394, zie de link hier), terwijl de andere 174 het hielden op gemiddeld elk 292 voor dat zelfde hele jaar: nog geen 6% van de vrederechters staat dus in voor 41 % van het nationaal totaal aan minnelijke schikkingen.

Als scheeftrekking in de aanpak tussen vrederechters onderling zegt dit wel veel, maar daar had het KVVP tot dusver nog steeds geen oren naar. “Genoegzaamheid” noemde Freddy Evers het als “kwaal van de magistratuur” in zijn afscheidsinterview in De Juristenkrant van 30 09 2009. Het werd hem niet in dank afgenomen.

Toen ik de cijfers voor 2008 en 2009 vergeleek in m’n blog van 13 11 2010 (link hier) zaten de 18 vredegerechten van het arrondissement Antwerpen bij de absolute nationale koplopers voor de achteruitgang van het aantal minnelijke schikkingen: min 47%. Enkel de arrondissementen Brussel en Verviers presteerden nog minder: resp. min 51 en min 49 % (nationaal gemiddelde voor dié 2 jaar: min 29%).

Tussen 2005 en 2010 gingen de minnelijke schikkingen in het arrondissement Antwerpen dramatisch achteruit van een jaarlijks totaal van 7.767 naar 3.285 (= verhouding van 100 % naar 42 %, dus min 58%).

Het vijfde kanton Antwerpen telde in 2005 nog 659 aanvragen voor minnelijke schikking, in 2008 nog 375, en in 2010 amper nog 153, dus in diezelfde periode aan verhouding 100 naar 23%, dus min 77 %). Geen halvering, maar naar... een kwart. Of een kwartje.

Voor een videofragment van vrederechter Janssens over ‘burenruzies’, klik u hier . Om hem te boeken als spreker over ‘vredeseducatie’, klikt u hier.

Ook een andere stijl van oordelen.

Over de grond van het gepubliceerde vonnis (ook inzake onderhoudsgeld) van vrederechter Janssens zal ik niet uitweiden: het werd in hetzelfde Tijdschrift van de Vrederechters (2012, 81) becommentarieerd door Prof. Verschelden die wijst “op een manifeste vergissing inzake het toepasselijke recht”. Errare humanum est.

Misschien relevanter, wat de stijl & toon betreft, een paar vocabulaire sprokkels uit de overwegingen van dit vonnis van de vrederechter van het 5e Kanton Antwerpen over de wijziging in de wetgeving inzake onderhoudsgeld na echtscheiding:

“Het is inderdaad niet meer van onze tijd dat een schuldige voor de rest van zijn leven dient te boeten, wat de maatschappij zelfs niet meer verlangt van criminelen. (…) De wetgever beoogde te vermijden dat de echtscheiding als een ‘win for life’ zou beschouwd worden. (…) Bijgevolg blijft de heer D.S. zijn onderhoudsverplichting volgens de wet van de hierboven geciteerde rechtsleer dan blijkbaar ook bestaan tot september 2024. (…) Zulk een straf wordt een doorsneecrimineel in regel zelfs niet opgelegd. Zodoende zullen wij trachten een tegemoetkoming te zoeken op een ander gebied voor de heer D.S. (…) Wel vraagt mevrouw V.H. ons om nog rekening te willen houden met het feit dat zij alleenstaande is, en de heer D.S. met een nieuwe relatie samenwoont, wat kostenbesparend is. Ook dit is weer een filosofische vraag (…).”

De associatie van onderhoudsgeld van een ex-echtgenote en de overval door een “doorsneecrimineel”: dit doet denken aan …. Poujadisme ? Of “enkel” Macho-taal ?

Het gaat me niet om het “misbruik” dat – zoals over andere rechten – ook inzake onderhoudsgeld wel zal bestaan, maar het extreme van de “vergelijking” – horresco referens.

In zijn afscheidsbundel ‘Kiezen tussen recht en rechtvaardigheid’ (link hier) schreef Freddy Evers onder de titel ‘Het hoofd en het hart van de rechter’ : “Magistraten moeten in staat zijn om zonder de wet te verkrachten empathisch en overtuigend de rol van geschillenoplosser te vervullen: ze moeten zich ontdoen van de juridische arrogantie en begrip opbrengen voor de zwakke positie, de machteloosheid van een partij”.

Misschien is dit vonnis een case-study om voor te leggen aan toekomstige advocaten en magistraten. Wanneer wordt het een ‘non decet’, en wat zijn voor een kwaliteitsbewaking op  ‘onafhankelijke’ magistratuur de consequenties ?

Rechtse en linkse rechters ?

Google eens ‘Linkse rechters’ in, en je komt bij zoekresultaten van de Gazet van Antwerpen terecht (klik hier) en daarna Vlaams Belang en Berlusconi.

De studiegroep ‘Magistratuur en Maatschappij’ wordt door de GvA steevast een “lobby van linkse rechters” genoemd, bv. wanneer die bij monde van haar huidige voorzitter, staatsraad Pierre Lefranc (opvolger van Freddy Evers) kritiek geeft op Antwerps Procureur-Generaal Yves Liégeois, en diens ‘Mercuriale’ van 2011 “op het randje van de Eigen Volk Eerst – taal – staat’ “ (link hier).

Google anderzijds eens ‘Rechtse rechters’ in, en je komt terecht ;-) bij ‘right judges’. Grappig !

Afspraak in Antwerpen.

Als afsluiter een besparingstipje voor justitie, want alle baten helpen.

Immers, niet per mail, maar per brief (‘scripta manent’) van het 5e kanton Antwerpen word ik samen met honderden actieve en non-actieve vrede- en politierechters uitgenodigd op het jaarlijks congres van de V.Z.W. Koninklijk Verbond van de Vrede- en Politierechters in de Scheldestad op 12 mei. Verwelkoming door Bert Janssens.

Eigenlijk twee keer een vergissing:

1. -de eerste: de afzender volgens de bruine enveloppe van het vredegerecht, verstuurd op kosten van de belastingbetaler (link naar de GvA over de portkosten in Justitie hier),
   

2. -de tweede: de overbodige bestemmeling die geen lid is van die V.Z.W.
   

Ook dus twee keer verspilling, maar wie ligt daar wakker van.

Evenwel, indien de “linkse rechters” gesponsord zouden worden door FOD Justitie: wat zou de Gazet van A. dàn wel schrijven ?

Ik hou het op Latijn - een tijdlang de trendy language in Antwerpen - om de strijd voor het authentieke vrederechterschap – niet met een W – te omschrijven: adverso flumine niti. Avé !

Photo of the day:

Tijdschrift van de vrederechters: aanbevolen lectuur.

Press of the day:

2011 11 23 ‘Justitie betaalt jaarlijks 20,5 miljoen € aan portkosten’

You Tube of the Day:

‘Les mauvais jours finiront’- harangue d’Oswald Baudot, substitut du procureur de la République à Marseille 1974

Met dank aan Pierre Lefranc van ‘Magistratuur & Maatschappij’ voor de inspiratie.

Quote of the day:

“Soyez partiaux. Pour maintenir la balance entre le fort et le faible, le riche et le pauvre, qui ne pèsent pas d'un même poids, il faut que vous la fassiez un peu pencher d'un côté. C'est la tradition capétienne. Examinez toujours où sont le fort et le faible, qui ne se confondent pas nécessairement avec le délinquant et sa victime. Ayez un préjugé favorable pour la femme contre le mari, pour l’enfant contre le père, pour le débiteur contre le créancier, pour l’ouvrier contre le patron, pour l’écrasé contre la compagnie d’assurance de l’écraseur, pour le malade contre la sécurité sociale, pour le voleur contre la police, pour le plaideur contre la justice...”

Le substitut du Procureur de la République, Oswald Baudot (voir You Tube of the day - lien ici).

Poem of the day:

“ Neutralité cet instant

comme un centre égalisant un peu

jusqu’à rien ce que je connaissais encore

et ce que je connaissais déja

Non le noeud mais le nu

entre les atteintes de l’avenir

et les costumes du passé

seulement instant cette absence

...

Afzijdigheid dit ogenblik

als een middelpunt dat

wat ik nog kende

en wat ik reeds ken

een beetje in evenwicht brengt

Niet het kluwen maar het naakte

tussen de inbreuken van de toekomst

en de vermommingen van het verleden

dit ogenblik enkel afwezigheid”

Christian Dotremont, ‘Chronique’ (uit ‘Ceci n’est pas une poésie’, Een Belgisch-Franstalige Anthologie belge francophone’ van Barnard, Dirkx & Lambersy (Atlas 2005)