De helft van de Hoge Raad voor de Justitie (N/F: 2 x 11 leden), werd in februari gekozen door de magistratenkorpsen. In het Nederlandstalige kiescollege gebeurde dat niet zonder een serieus accident, maar dat is een ander verhaal (link hier naar de blog van o.m. 13 03 2012 ‘HRJ-probleempje ?). De andere helft werd nu voorgedragen door de Senaat. Lauw enthousiasme bij de hoorzittingen van de kandidaten: slechts een handvol senatoren daagden op, soms waren er maar een drietal aanwezig (zie link naar HBVL hier - in fine).

Anderzijds hoort de Commissie Justitie van de Senaat woensdag aanstaande de HRJ over haar pas gepubliceerde verslag over het gerechtsonderzoek in de zaak Van Uytsel.

Welke verklaring voor die tegenstrijdige signalen ?

Een cynische interpretatie

In de politiek ligt die vaak de meest voor de hand: “les jeux sont faits”.

Lid van de HRJ word je via de Senaat – dus de politiek - zomaar niet. Alleszins niet zomaar naar aanleiding van wat je op die hoorzitting te vertellen hebt. Je komt daar ook niet zomaar iets vertellen als je daarvoor niet gevraagd wordt. Anders maak je slechts kans op gezichtsverlies. Waarom zouden senatoren zich dan nog verplaatsen voor een hoorzitting, tenzij om de betrokken kandidaat nog een extra plezier te doen door even acte de présence te geven. Kan later ook altijd nuttig blijken.

Het – ook hier – langs partijlijnen zorgvuldig afgesproken stemgedrag van de senatoren illustreert dus méér dan hun afwezigheid op de hoorzittingen wel het belang van de HRJ. Immers nam die een pak politieke invulling van de besluitvorming inzake de magistratuur – het benoemingsbeleid in de eerste plaats – over. Met nog een paar bevoegdheden erbij, waarvan de HRJ de grenzen steeds afpeuterde.

Advocaten geërgerd.

De Orde van Vlaamse Balies onderschat dit evenmin, en hekelt al een tijdje de blijvende rechtstreekse politieke inmenging via de Senaat. Zo stelde ze al  op 13 05 2009 (link hier) voor de leden – advocaten van de HRJ rechtstreeks via de Orden van Advocaten te laten aanwijzen. De redenering is dat advocaten onafhankelijk geacht worden, en hun kandidaat-vertegenwoordigers dus niet via de politiek zouden moeten passeren om tot in de HRJ te raken.

De alles-in-één-kandidaat.

De kandidatuur van oud-minister van Justitie Tony Van Parys gold als kandidatuur voor de advocatuur. Een oud-minister van Justitie zal nu dus –  via de bevoegde commissie in de HRJ - mee kunnen beslissen over de “voordracht” van magistraten aan de huidige minister, wiens beleidsbevoegdheid op dat punt eigenlijk herleid werd tot een ceremoniële functie.

Je kunt Tony Van Parys alle deugden en kwaliteiten toeschrijven (discreet, bekwaam, ervaring…) maar niet dat hij politiek onafhankelijk zou zijn. Evenmin het symbool van een aggiornamento.

Als hyper-gepolitiseerde intrede in de HRJ is dat een première. Het zegt evenveel over de intenties van onze politici, als over de volgende HRJ zelf.

De rebelse professor.

Meer verwondering baart de kandidatuur van de Leuvense professor Paul Van Orshoven. Terloops: net decaan van de rechtsfaculteit af. Na een verkiezingsresultaat met een zeer overtuigende meerderheid werd hij niet opgevolgd door de huidige uittredende voorzitter van de HRJ, Geert Vervaeke (niet-jurist, gerechtspsycholoog), doch door de in Kortrijk docerende Bernard Tilleman.

U kunt hierna in m’n favoriete You Tube filmpje van Legal World genieten van Van Orshoven’s tirade tegen het “verwerpelijkste wetsartikel”, in zijn geval art. 151 van de Grondwet, dat … de HRJ instelde.

De teneur ervan kun je samenvatten als: “nemo cusdodiet ipsos custodes”.

Hij bekwam in de Senaat maar één stem minder dan ex-minister Van Parys.

Voor kritische geesten is dus niet alle hoop verloren ?

Morgen het volgende luik over dit grondwettelijk orgaan dat in de recente verkiezingsstrijd ook wel eens openlijk de ‘Hoge Onraad van Justitie’ werd genoemd.

Photo of the day:

Classic French Citoën of the sixties ‘Ami’ (Friend)

A quote a day, keeps the doctor away :

“De bevoegdheid voor justitie is overgedragen aan de in democratisch opzicht onverantwoordelijke Hoge Raad voor de Justitie”

Professor Van Orshoven over zijn “meest verfoeilijke wetsartikel 151 GW in Legal World (You Tube hierna)

You Tube of the day:

Het meest “verfoeilijke” wetsartikel: Prof. Van Orshoven over art 151 GW (de HRJ)

Wat u vast niet gemist hebt - Ce que vous n’avez certainement pas râté - You didn’t miss this one did you ???

2012 06 29 ‘Senaatscommissie hoort HRJ over zaak Van Uytsel’ (HLN)

2012 06 28 ‘Tony Van Parys lid van de HRJ’ (DM)

2012 06 28  Verslag zitting Senaat verkiezing HRJ

2012 06 28 ‘HRJ: geen blunders van magistraten in zaak Ronald Janssen’ (Knack)

2012 02 14 ‘De HRJ en de Wet van Parkinson’ (J. Nolf in Opinie VRT De Redactie)

2009 05 13 Voorstel van wetswijziging art. 259 bis Ger.W. opgesteld door studiedienst OVB

2012 07 02 ‘Antiterrorismewetgevingen openen deur voor misbruik’ (Human Rights Watch in Knack)

Vroegere JustWatch blogs over de HRJ:

2012 03 28 ‘Justice Supérieure’

2012 03 13 ‘HRJ: probleempje’

2012 03 12 ‘WOOW op kasteelbezoek’ ;-)

2012 03 11 ‘De Hoge Raad van Antwerpen ?’

2012 03 03 ‘De Zeer Hoge Raad van Justitie’ (JustWatch blog)

Poem of the day:

“ Neutralité cet instant

comme un centre égalisant un peu

jusqu’à rien ce que je connaissais encore

et ce que je connaissais déja

Non le noeud mais le nu

entre les atteintes de l’avenir

et les costumes du passé

seulement instant cette absence

...

Afzijdigheid dit ogenblik

als een middelpunt dat

wat ik nog kende

en wat ik reeds ken

een beetje in evenwicht brengt

Niet het kluwen maar het naakte

tussen de inbreuken van de toekomst

en de vermommingen van het verleden

dit ogenblik enkel afwezigheid”

Christian Dotremont, ‘Chronique’ (uit ‘Ceci n’est pas une poésie’, Een Belgisch-Franstalige Anthologie belge francophone’ van Barnard, Dirkx & Lambersy (Atlas 2005)